Giáo sư Hàn Quốc: Việt Nam cần là “người mở đường” để phát triển AI

Tại Hội nghị Quốc tế về Phát triển Trí tuệ nhân tạo và Bán dẫn (AISC) 2025 tại Hà Nội, trong phần trình bày về Chiến lược AI và chuyển đổi số tại Việt Nam, Giáo sư Young-Sup Joo nhấn mạnh rằng, việc tiếp cận AI ngoài vấn đề công nghệ mà còn liên quan đến các yếu tố chiến lược và chính sách.

“Trong các hội thảo gần đây, nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam đang đi đúng hướng khi xây dựng chiến lược AI ở cấp quốc gia, thay vì chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ một cách rời rạc”, ông bày tỏ.

Theo ông, thế giới đang ở giữa ba cuộc chuyển đổi lớn bao gồm số hóa, bền vững và tái cấu trúc chuỗi giá trị toàn cầu.

Sự chuyển dịch này một phần do căng thẳng giữa các nền kinh tế lớn như Mỹ-Trung Quốc, cùng với sự thay đổi mạnh mẽ về lối sống và nhu cầu của thế hệ mới. “Hai từ khóa quan trọng trong sự chuyển đổi này là số hóa (digitalization) và bền vững (sustainability). Các quốc gia, doanh nghiệp cần cân bằng giữa đổi mới công nghệ và trách nhiệm xã hội, môi trường”, ông nói.

Giáo sư Young-Sup Joo nhận định AI hiện nay đã vượt qua giới hạn của một công nghệ đơn thuần để trở thành chìa khóa để thúc đẩy sự phát triển bền vững về cả kinh tế, môi trường và xã hội. AI có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải thiện hiệu suất làm việc, đồng thời hỗ trợ các sáng kiến phát triển xanh như giảm tiêu thụ năng lượng và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao để AI phục vụ con người, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố lợi nhuận hoặc công nghệ đơn thuần.

Đề xuất chiến lược phát triển AI cho Việt Nam, ông hiến kế 2 hướng, một là “Fast Follower Strategy (tạm dịch: Người lần theo dấu chân) và “First Mover Strategy” (tạm dịch: Người mở đường).

Cụ thể với chiến lược “Người lần theo dấu chân”, Việt Nam có thể học hỏi từ những quốc gia phát triển, áp dụng các mô hình AI thành công một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi toàn cầu, việc chỉ đơn thuần “theo sau” không còn là một lựa chọn tối ưu.

Do đó, Việt Nam cần tìm kiếm những lĩnh vực mà mình có thể trở thành “Người mở đường”, đặc biệt là trong ứng dụng AI vào các ngành công nghiệp chủ lực như sản xuất, nông nghiệp và y tế.

“Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các cường quốc AI như Mỹ hay Trung Quốc, Việt Nam có thể tập trung vào ứng dụng AI trong công nghiệp (Industrial AI), nơi vẫn còn nhiều cơ hội để dẫn đầu.

Việc đầu tư vào AI không nên dừng lại ở công nghệ, thay vào đó cần đi đôi với phát triển nguồn nhân lực, xây dựng hạ tầng số và hợp tác với các đối tác toàn cầu. Tận dụng lợi thế của dữ liệu bản địa và kinh nghiệm trong các lĩnh vực đặc thù, Việt Nam có thể tạo ra giá trị bền vững hơn trong cuộc đua AI”, ông nói.

Cuối cùng, ông nhấn mạnh rằng chiến lược AI của Việt Nam phải đặt mục tiêu hướng đến phát triển con người và xã hội, thay vì chỉ tập trung vào yếu tố công nghệ.

AI không nên là công cụ độc quyền của các tập đoàn lớn, mà cần trở thành một nền tảng mở để các doanh nghiệp, startup và nhà nghiên cứu có thể khai thác tiềm năng.

Điều này đòi hỏi Việt Nam phải có chính sách rõ ràng về phát triển AI, đảm bảo rằng AI sẽ phải mạnh mẽ hơn, thân thiện với môi trường và dễ tiếp cận với tất cả mọi người.